Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

• biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);

• abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);

• antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

 

Zagrożenia biotyczne

W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Bystrzyca Kłodzka istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (modrzew, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem.  Do prognozowania i zwalczania tych szkodników używa się pułapek klasycznych - wałków drewna lub płatów świeżej kory. Zebrane owady utylizuje się.W ochronie lasu przed owadami istotne znaczenie ma ochrona drzewostanów świerkowych, szczególnie przed kornikiem drukarzem

Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi (liściożernymi), takimi jak brudnica mniszka i zasnuja świerkowa. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników świerka.

Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych, takich jak kornik oraz rytownik. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu i terminowym usuwaniu drzew zasiedlonych oraz wywozie zasiedlonego drewna z lasu poza strefę zagrożenia.

Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce ze szkodliwymi owadami są ptaki. Aby poprawić warunki ich bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe i pozostawiamy drzewa dziuplaste. Każdej zimy, kiedy brakuje ptakom naturalnego pokarmu  są one dokarmiane specjalną karmą w postaci kulek tłuszczowych lub mieszanką ziaren.

 

Kornik drukarz (Ips typographus) Fot. M. MolPułapka feromonowa Theysohn na korniki.Fot.M.Mol

 

Żerowisko kornika drukarza. Fot. Grzegorz Lampasiak


 

 

 

Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, daniej, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami, zabezpieczanie plastikowymi tubami oraz palikowanie cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczanie osłonkami plastikowymi samozwijającymi, lub plastikową siatką. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów

pozostawia się zwierzynie ścięte gałązki na dwa – trzy tygodnie, co znacznie ogranicza spałowanie młodników.

Uprawa jodłowa ospałowana przez jelenie. Fot. M.Mol

 

Szkody abiotyczne

Przymrozki - kiedy temperatury powietrza spadają poniżej 0° w okresie wegetacyjnym powodują uszkodzenia roślin jesienią i wiosną. Najgroźniejsze są przymrozki wiosenne, nazywane również spóźnionymi występującymi zwykle w maju i czerwcu. W drzewostanach powodują wymrażanie rozwijających się pączków, pędów, liści lub kwiatów. Następstwem tego są starty na przyroście i owocowaniu. W młodych pędach drzew liściastych mogą wytwarzać się zrakowacenia w miejscach porażenia kambium.

Szkody od śniegu i wiatru - Odporność na silne wiatry i okiść osiągana jest na przestrzeni lat dzięki systematycznie i prawidłowo prowadzonym cięciom w czasie zabiegów hodowlanych. Szkody od wiatru i śniegu rzadko występują w takim nasileniu, by zakłócić ład przestrzenny całego lasu. Oczywiście nie da się wykluczyć anomalii pogodowych, gwałtownych burz czy wichur. W czasie większych nawałnic czy burz zawsze znajdzie się kilkadziesiąt drzew, które zostaną przewrócone lub złamane. Takie drzewa nazywamy złomami (gdy są złamane) lub wywrotami (gdy są przewrócone).

 

Szkody od wiatru. Fot. Arkadiusz Fiślak

Szkody od wiatru. fot: A.Fiślak
 

Las zimą. Fot. Małgorzata Gębala

Las zimą. fot:M.Gębala

Powodzie - Ten rodzaj szkód największe znaczenie ma w uprawach, w czasie których zatapiane są sadzonki. Lasy Nadleśnictwa Bystrzyca Kłodzka nie należą do terenów zalewowych, dlatego szkody spowodowane podtopieniami występują w minimalnej ilości.

Susze- Analogicznie do nadmiaru deszczu, w lesie mogą występować szkody spowodowane jego brakiem. W czasie suszy najbardziej zagrożone są uprawy, w takim przypadku leśnicy mogą liczyć jedynie na deszcz.

Zagrożenia antropogeniczne - Jednym z elementów ochrony lasu jest ochrona przeciwpożarowa lasu . Nadleśnictwo zaliczone jest do III kategorii zagrożenia pożarowego o małym zagrożeniu pożarami lasu. Największe zagrożenie pożarowe występuje w okresie wiosennego wypalania traw na nieużytkach rolnych, drugim okresem zwiększonego zagrożenia jest pora zbioru płodów runa leśnego. Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.
Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.