Lista aktualności Lista aktualności

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

• biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);

• abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);

• antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

 

Zagrożenia biotyczne

W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Bystrzyca Kłodzka istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (modrzew, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem.  Do prognozowania i zwalczania tych szkodników używa się pułapek klasycznych - wałków drewna lub płaty świeżej kory. Zebrane owady utylizuje się.

Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi (liściożernymi), takimi jak brudnica mniszka i zasnuja świerkowa. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników  świerka.

W ochronie lasu przed owadami istotne znaczenie ma ochrona drzewostanów świerkowych, szczególnie przed kornikiem drukarzem

Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych, takich jak kornik, rytownik i drwalnik. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek poeksploatacyjnych (gałęzi, kory) powstałych podczas pozyskiwania drzew zasiedlonych, terminowym wywozie pozyskanego drewna z lasu, a w razie jego pozostawania w lesie w okresie wiosennym i letnim – korowaniem i wykładaniem pułapek wabiących - feromonowych.

Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmiamy również ptaki na masową skalę.

Żerowisko kornika drukarza. Fot. Grzegorz Lampasiak

Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, daniej, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami, zabezpieczanie plastikowymi tubami oraz palikowanie cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczanie osłonkami plastikowymi samozwijającymi, lub plastikową siatką. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów pozostawia się zwierzynie ścięte gałązki na dwa – trzy tygodnie, co znacznie ogranicza spałowanie młodników.

Szkody abiotyczne

Przymrozki- W dojrzałym drzewostanie szkody wywołane mrozem nie mają takiego wpływu jak na szkółkach, gdzie młode sadzonki są zupełnie nieodporne na przymrozki, zarówno wczesne (na jesieni) jak i późne (wiosną). Istnieje kilka sposobów prewencyjnych, które stosuje się na szkółkach leśnych, w chwilach, gdy nastają duże mrozy:

- deszczowanie sadzonek czyli wykorzystywanie ciepła właściwego wody

- zadymianie czyli utrzymanie sadzonek w stworzonej, ciepłej chmurze dymu z ogniska

- wykorzystanie włókniny czyli nakrywanie sadzonek lekką tkaniną, która przepuszcza wodę i światło, a chroni przed zimnem do -5⁰

Szkody od śniegu i wiatru- Odporność na silne wiatry i okiść osiągana jest na przestrzeni lat dzięki systematycznie i prawidłowo prowadzonym cięciom w czasie zabiegów hodowlanych. Szkody od wiatru i śniegu rzadko występują w takim nasileniu, by zakłócić ład przestrzenny całego lasu. Oczywiście nie da się wykluczyć anomalii pogodowych, gwałtownych burz czy wichur, ale na szczęście takie zjawiska nie występują zbyt często. W czasie większych nawałnic czy burz zawsze znajdzie się kilkadziesiąt drzew, które zostaną przewrócone lub złamane. Takie drzewa nazywamy złomami (gdy są złamane) lub wywrotami (gdy są przewrócone).

Szkody od wiatru. Fot. Arkadiusz Fiślak

Las zimą. Fot. Małgorzata Gębala

Powodzie- Ten rodzaj szkód największe znaczenie ma na szkółkach i uprawach, w czasie których zatapiane są siewki i sadzonki. Lasy Nadleśnictwa Bystrzyca Kłodzka nie należą do terenów zalewowych, dlatego szkody spowodowane podtopieniami występują w minimalnej ilości.

 

Susze- Analogicznie do nadmiaru deszczu, w lesie mogą występować szkody spowodowane jego brakiem. Tak jak w przypadku pozostałych punktów, w czasie suszy najbardziej zagrożone są szkółki i uprawy. Sadzonki i siewki na szkółce łatwiej ochronić ze względu na obecność deszczowni, która regularnie dostarcza potrzebną ilość wody. Niestety na uprawach leśnicy mogą liczyć tylko na deszcz.

Zagrożenia antropogeniczne

Jednym z elementów ochrony lasu jest ochrona przeciwpożarowa lasu . Nadleśnictwo zaliczone jest do III kategorii zagrożenia pożarowego o małym zagrożeniu pożarami lasu . Największe zagrożenie pożarowe występuje w okresie wiosennego wypalania traw na nieużytkach rolnych , drugim okresem zwiększonego zagrożenia jest pora zbioru płodów runa leśnego . Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.

Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.